Achtste week Siem Reap

Het is zo bijzonder hoe snel je bepaalde dingen en culturen gewoon gaat vinden. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor hier in Siem Reap, maar dat gaat op voor alle plekken waar je een langere tijd vertoeft. Ik was er over aan het nadenken en wilde dat toch even delen, want voor mij zijn bepaalde bijzondere dingen heel normaal. Wat dan denk je?

Hele gezinnen op een scooter: regelmatig zie je drie, soms wel vier, af en toe wel vijf en soms zelfs zes of meer personen op een scooter. Hoe dan? Ja het past echt hoor. Het is bijzonder om te zien. Vaak zie je een vader en een moeder en tussenin een kindje. Twee kinderen? Ja dat kan ook: er is nog plek voorin tussen de benen van papa hoor.

Jonge kinderen op een scooter: leeftijd is lastig in te schatten hier, maar sommigen zijn echt niet ouder dan 10 jaar en dan al op een scooter. Oh oh oh, als dat maar goed gaat.

Hele huishoudens op een scooter: van stoelen tot banken, van verkoopwaar tot planten. Ja kippen, varkens, 200 trossen bananen, planken van 20 meter, alles gaat mee. Regelmatig zie ik scooters voorbijkomen met van die houten rekken waar de kippen - een stuk of 40 - ondersteboven aan hangen. Ik was altijd in de veronderstelling dat de kippen ondertussen niet meer onder ons waren, maar het tegendeel is waar. Ik zag pas nog een aantal kippen tokken hoor.

Koeien op de weg. Het is hier vrijheid blijheid voor de koeien. Ze gaan ondanks de vrijheid niet erg ver. Meestal blijven ze rustig op hun stukje gras lekker grazen en soms gaan ze aan de wandel wat af en toe tot de nodige files leidt.

Hurkende mannen langs de weg. Onderweg naar SK rijden we over een lange weg en soms zie je dan een scooter of twee langs de weg geparkeerd staan. Een stukje daarnaast zie je dan twee gehurkte mannen. Wat zijn ze daar aan het doen? Gewoon aan het chillen en lekker babbelen met elkaar. Hurken kunnen de Cambodjanen wel met hun voeten plat op de grond en dat voor uren. Knap hoor. Moet je je voorstellen als je twee mannen in Nederland in de berm gehurkt ziet zitten? Dat is toch een raar gezicht!

In restaurants krijg je vrijwel nooit je eten tegelijk. Waar dat in Nederland heel normaal is zodat je allemaal tegelijk van het eten kan genieten, geldt dat hier niet. Zodra je je eten krijgt, moet je maar meteen beginnen, want het kan zomaar zijn dat je tafelgenoot nog 20 minuten moet wachten op zijn of haar eten. Alvast een drankje drinken terwijl je op je eten wacht? Dat gaat hier ook niet op. Het komt af en toe voor dat je je eten al op hebt en dat dan pas je drankje komt. 

Zo zijn er nog vele andere bijzonderheden in dit land en ik vind het geweldig!

En nu weer terug naar waar ik gebleven was. Ja ik weet het, ik schrijf lange verhalen. De reden hiervoor is dat ik zo graag elk moment van deze prachtige ervaring wil delen, maar ook wil onthouden voor mezelf en daarom wordt het een soort dagboek eigenlijk.

Vandaag, maandag 28 maart, werd ik helaas wakker met hoofdpijn. Ik had slecht geslapen en was ontzettend moe. Ik slaap dus al twee maanden niet al te best door de warmte hier. Ik had me aangekleed en ging naar het ontbijt en de meiden aan de ontbijttafel zeiden tegen me dat ik maar weer beter naar bed kon gaan. Ik heb maar naar ze geluisterd. Vervolgens heb ik geslapen tot 13.00 uur en nog tot 15.00 uur in bed gelegen. Volgens mij had ik het even nodig. Toen ben ik uit bed gekomen, heb lekker lang gedoucht waarna ik naar de Lemongrass Garden Massage & Spa ben gefietst om mezelf te trakteren op een facial. Hij was helaas niet zo goed als de eerste keer maar nog steeds wel relaxing. 

Daarna heb ik een soursop passion fruit shake gehaald dichtbij Pub Street, mijn was opgehaald bij de laundry service en terug naar de guesthouse. Nog even in mijn kamer teruggetrokken om vervolgens om 18.45 uur op de fiets te stappen met Myrthe, Djamila, Laura, Fauve en Elise (nieuwe vrijwilliger ook uit NL) richting het huis van Jasmin. We gingen weer home made food maken met de meiden. Kaas, chocola, sweet potato, stokbrood, salade, linzen, allemaal lekker. 
 
Het was weer een gezellige relaxte avond.

Dinsdag 29 maart heb ik weer uitgeslapen, ditmaal tot half 10. Ik had weer zo slecht geslapen. Ach die hitte hier ook. Toen ik uiteindelijk wakker werd en naar beneden liep om te ontbijten zag ik David, een vrijwilliger van mijn project, ineens staan. Huh?? Hij verblijft in een andere guesthouse. Hij vertelde me dat hij de nacht in Victory had doorgebracht omdat hij gisterenavond naar het ziekenhuis moest met een vriendin en dat zou best wel laat worden. Zijn guesthouse heeft namelijk een avondklok dus hij zou er niet meer in kunnen en daarom moest hij wat anders voor de nacht zoeken. Wel apart eigenlijk. Hij hield me gezelschap bij mijn ontbijt. 

Uiteindelijk bleven we heel de tijd kletsen tot het op een gegeven moment 12.00 uur was. Hij had nog niet ontbeten en ik was alweer aan mijn lunch toe, dus we zijn naar Lily Pop gefietst. Lily zag me al aankomen en kwam op me af en gaf me een kus! Zo lief. Ach ik ga haar en haar eten zo ontzettend missen. We hebben uiteraard weer heerlijk geluncht. David heeft de amok genomen en ik de spicy lemongrass. Ik had maar aan Lily gevraagd of ze iets anders lekkers voor me kon maken want anders verander ik nog in amok ofzo. 

Het was weer superlekker. Ook leuk om wat tijd met David door te brengen en om hem te leren kennen. Hij komt uit Amerika en is hier voor twee maanden en assisteert Bona in de klas. Op het project zie ik hem bijna niet omdat we allebei onze eigen roosters hebben en David heeft zijn voet gebroken in zijn eerste week hier dus hij is ook niet elke dag op school. 

Na de lunch ben ik naar het project gegaan en heb daar op mijn gemak les gegeven aan mijn 3.30 pm klas. Ze hadden de unit test dus ik hoefde niet veel voor te bereiden. De kinderen moesten eerst de test doen en daarna hebben we het gezamenlijk nagekeken. Daarna startte ik met het nakijken van hun werkboekjes totdat de les was afgelopen. Na de les was ik afgepeigerd en ben ik verder gegaan met het nakijken van toetsen. Dat was ik al snel zat dus ben ik naar de bibliotheek gegaan om daar te spelen met de kiddies. Het is echt fantastisch om spelletjes te doen met de kinderen. Ze zijn zo gezellig en lief. Memory is het favoriete spel en daar hebben we ook 20 verschillende van. Er zitten echt heel moeilijke tussen, maar de kiddies zijn er zo in getraind, heel bijzonder.

's Avonds heb ik gegeten bij een restaurant The Moon, een of ander organisch restaurant met Laura, Djamila en Jasmin. Was op zich wel ok. Omdat het zo gezond was, hebben we daarna allemaal ijs gehaald bij Gelato Lab. Ohhh hun chocolade ijs is echt zo bizarrr lekker. Lekkerste ijs dat ik ooit heb geproefd.  

Laura was aan het praten op Tinder (datingapp voor de onwetenden onder ons) met een jongen die ook in Siem Reap is (tinder zoekt mensen in de buurt van jou). Dit leer ik hier ook allemaal. Ze had een date geregeld en die jongen was ergens wat aan het drinken met zijn vrienden op Pub Street. Wij zouden Laura wel even escorteren naar deze mannen. Snel gevonden en we zaten gezellig met ons 8'en.  Het was een groep van vier jongens rond de 24, op vakantie, die elkaar kennen doordat ze allemaal een Erasmus student zijn. (Erasmus is een uitwisselingsproject onder universiteiten over heel de wereld, hetzelfde wat ik toen met Schotland had gedaan). We zaten daar dus met twee Nederlandse dames, twee Zwitserse dames, twee Duitse jongens, een Turk en een Italiaan. Het was gezellig maar Djamila en ik haakten al gauw af om naar bed te gaan. Jasmin en Laura zijn nog met de mannen gaan poolen en hebben denk ik wel een gezellige avond gehad.

Woensdag 30 maart was weer een gezellige dag op school. Ik wilde een unit test afleggen voor mijn 09.00 uur klasje maar de stroom was uitgevallen dus ik kon niks printen. Ik had daarom al de les voorbereid om aan de volgende unit te beginnen. Echter net voor de les kwamen er al een paar leerlingen op me af: "teacher, teacher, play game!!" Dus ik zei: "nee ik wilde een test doen, maar de stroom is uitgevallen dus we beginnen aan unit 8". Antwoord: "No teacher please play game". Pff ja en ik heb een ruggengraat van niks.... dus ik zeg: "Ooooooooohhhh", en de kinderen: "keeeeyyy." Okey!! Iedereen blij en ik stiekem ook wel. Wel heel lief dat een van de leerlingen vroeg: "Teacher where were you yesterday and the day before?" "I was sick." "Oh are you ok now?" "Yes :-)." Awwwwwww.

Uiteraard eerst change chairs gespeeld en wat hebben we weer gelachen: stoelen worden onder billen vandaan getrokken, leerlingen springen bij elkaar op schoot en iedereen trekt aan elkaar. Fantastisch gewoon!

Daarna was het tijd voor een ander spel waarbij we verdeeld waren in twee groepen: Tep's team en mijn team. We stonden tegenover elkaar en in het midden van het veld was er een hoopje zand met een tak met bladeren erin. De kinderen van elk team hadden allemaal een nummer van 1 tot 9. Elke keer als Tep een nummer riep moesten de kinderen van beide teams met dat nummer snel naar de tak rennen en proberen de tak te pakken en snel naar hun team terug te rennen zonder dat degene van het andere team het kind aftikte. Supergrappig spel. Mijn team heeft helaas verloren maar dat mocht de pret niet drukken. We hebben weer hard gegild en gelachen en daar gaat het om!

Tussen de middag zijn Myrthe, Pitou en ik naar Phsa Leu market gegaan, de grootste lokale markt van Siem Reap. We hebben donuts gekocht en drie heerlijke mango's voor een dollar. Toen even langs Pitou's moeders winkeltje en langs Pitou's favoriete winkel waar we allemaal een paar shirtjes hebben aangeschaft. En weer wat een stank op die markt zeg, al die dode dieren, al dat vlees en vis en de vliegen die er op af komen. Die stank is niet normaal. Ik snap niet dat die mensen daar de hele dag kunnen doorbrengen. Bah bah bah. 

Na de markt zijn Myrthe en ik naar Pavillon d'Orient gegaan, een van de hotels waar we gebruik van het zwembad maken. Marijke van ons project was er ook. We hebben onze lunch daar genuttigd, een duik in het water genomen en zijn vervolgens weer terug naar school gegaan. Op school heb ik de werkboekjes nagekeken van mijn klas en de toetsen nagekeken van een andere klas totdat mijn les van 3.30 uur begon. Weer een prima lesje gedaan. Als ik de werkboekjes uitdeel dan lees ik de namen van de leerlingen op en ze lachen zich natuurlijk rot, want ik heb geen idee hoe ik hun namen uit moet spreken. Ik merk wel dat naarmate de les vordert de kinderen enthousiaster worden. Ben ik wel blij om. Het verschil tussen de 09.00 am klas en de 3.30 pm klas is groot. 
 
En weer hadden ze moeite met het uitspreken van de S. S uitspreken wanneer het niet moet, S niet uitspreken wanneer het wel moet. In plaats van "have you" zeggen ze "has you". Ik heb het honderd keer herhaald en zij moesten het dan herhalen maar ik bleef die S horen. Ik zei op een gegeven: ok, nou de laatste keer, ik wil die S niet meer horen. Uiteindelijk slaagden ze erin hoor! Toch weer wat bereikt.

Na de les heb ik de laatste toetsen nagekeken met hulp van Myrthe, want op een gegeven moment wordt je wel gaar van het nakijken. Rond een uur of 17.30 weer naar huis gegaan, snel gedoucht en daarna wat gegeten met een aantal bij Joe to Go, waarna we met vijf meiden nog zijn gaan poolen bij de X bar.

Donderdag 31 maart heb ik eindelijk de unit test kunnen doen met mijn 09.00 uur klas. Nadat ze klaar waren en we alles hadden nagekeken, hebben we hangman gespeeld totdat de les voorbij was. De rest van de ochtend heb ik in de bieb doorgebracht. 

Tussen de middag hebben Myrthe en ik allebei een powernapje gedaan. Het is weer warm en dat maakt je zo moe. Een middagslaapje is dan wel nodig.

's Middags mijn 3.30 uur lesje weer gedaan - ik probeer gewoon heel actief tegen de studenten te zijn, omdat ze op dit uur zo loom zijn en op een gegeven moment doen ze vanzelf wel mee. Vandaag leerden ze nieuwe woorden, zoals ravioli, potato salad en tacos. Gerechten zoals fried noodles en kimchi kenden ze wel. Ik wist niet wat kimchi was dus ik had dat voor de les aan Tep gevraagd en hij vertelde me dat het een Koreaans gerecht is met kool. Nooit van gehoord. Ook heb ik een deel van de les van gisteren herhaald want ik bleef die S maar horen of niet horen.

De dag vloog weer voorbij zoals als alle andere dagen. 's Avonds ging ik eten met David, de vrijwilliger van mijn project. We gingen bij een Aziatisch restaurant eten op Pub Street. Ik was er nog nooit geweest. We bestelden Sake, wat heel lekker was. Ik had een soort fried rice met chicken en beef en een ei erboven op. Hij had Ramen. Toen we aan het bestellen waren vroeg David heel toevallig of ik wel eens kimchi heb gegeten. Ik zei van niet maar dat ik vandaag heb geleerd wat het was!! We hebben het als bijgerecht besteld. Lekker dat het was! Kan ik de kinderen de volgende keer vertellen dat ik Kimchi heb gegeten. Thuis ga ik het ook zeker een keer maken.

Vrijdag 1 april, het is weer vrijdag, de week is weer voorbij. Vrijdag spelletjesdag! Het is bijna elke dag spelletjesdag met mij als teacher! Eerst in de bieb rondgehangen met de kids. De stroom was weer uitgevallen dus het was warm en alles ging in een lager tempo.

Met de klas van 09.00 uur hebben we weer dat spel gedaan wat we woensdag hebben gespeeld, het heet iets van Monkey Leave. Na een paar potjes moest de verliezende partij zingen en dansen. Na dit spel hebben we een soort zakdoekje leggen gespeeld. Weer superhard gelachen, want die kinderen zijn ontzettend fanatiek. Ze meppen erop los met de "zakdoek"! Heerlijk om die lachende gezichten te zien.

Om 11.00 uur hadden we vergadering met de leraren en vrijwilligers. De laatste vergadering over het nieuwjaarsfeest van 8 april. De vergadering was in de kern gewoon een herhaling van de vergadering van de week ervoor. Iedereen heeft er ontzettend zin in. Ik ben zo blij dat ik nog dat weekje extra blijf op SK om dit mee te mogen maken.

's Middags was de stroom weer uitgevallen. In de bibliotheek was het erg heet. 

Vandaag waren er maar 8 leerlingen in mijn 3.30 uur klas. Geen idee waar ze zijn: sommige moeten werken of thuis helpen met het huishouden. 

Aangezien het spelletjesdag was gingen we spelletjes spelen. Ik had echter een te kleine groep om change chairs of zakdoekje leggen te spelen. Daarom ben ik snel naar boven gerend naar de bibliotheek en heb alle kinderen daar, voornamelijk de kleintjes van de Youth Team, gecharterd om mee te doen. Daar hadden ze uiteraard wel zin in. We waren met een supergrote groep. Bona kreeg er lucht van dat we met een grote groep waren en besloot zijn klas ook te laten mee doen. Dit betekende dat we wel met een groep van 40 kinderen aan het spelen waren. Geweldig gewoon!! Eerst hebben we zakdoekje leggen gespeeld. Fantastisch weer. Daarna change chairs. De kleintjes begrepen het spel change chairs niet helemaal, want er was 1 jongetje die elke keer overbleef zonder stoel. Iedereen lachen elke keer. Dat was een mooi geniet momentje.

Deze vrijdagavond was het mijn laatste tapas avond. We hebben weer lekker gegeten en zijn daarna even in Yolo en Angkor What? beland. 

Zaterdag 2 april ging de wekker vroeg want ik ging met Pitou samen naar een monnikenoptocht in Siem Reap. Er zou een ceremonie plaatsvinden later die dag en ook de dag erna, maar eerst was er een optocht. De optocht en ceremonie waren ter ere van een monnik die jaren geleden een heel belangrijk boek heeft geschreven. Ik probeerde de achtergrond te begrijpen van deze gebeurtenis maar wat Pitou me vertelde begreep ik niet helemaal. Ze was er zelf ook niet erg zeker van. 

Er waren in elk geval meer dan 1000 monniken naar Siem Reap gekomen om bij deze happening aanwezig te zijn. Bijzonder om zoveel monniken te zien. Daarnaast waren er veel mensen die mee liepen met de optocht. Ik liep daar als enige buitenlander rond en voelde me daardoor ook een bezienswaardigheid. Pitou had me van te voren verteld dat ik iets wits moest dragen aan de bovenkant en ze had me ook een mooie kanten witte sjaal gegeven die ik kon dragen. Het was bijzondere gebeurtenis, veel mensen op de been, veel gezang en veel gebeden. 

Daarna hebben Pitou en ik daar in de omgeving even rondgelopen, langs de tempels en begraafplaatsen, ze heeft me laten zien waar haar vader is begraven: in een torengraf - zie foto album 'Monk Ceremony'. In zo'n torentje ligt het as van meerdere mensen. Ieder heeft zijn eigen blokje. Ze heeft me ook de plek laten zien waar de mensen gecremeerd worden.

Rond een uur of 10 was ik weer terug bij Victory Guesthouse. Ik heb toen nog een paar uurtjes geslapen. Daarna heb ik even over de Old Market gestruind, een fruitshake gehaald, boodschapjes gedaan (lees: flesje wijn gekocht), een manicure en pedicure gedaan en geskyped met Sheila, Ryan, Pap en Mam onder het genot van een wijntje. Het was een lekker rustig zaterdagje zo.

's Avonds bij het restaurant "I Love You" gegeten met Lara, Jasmin en Alina. Dit restaurantje wordt gerund door studenten van Jasmin's project. Schattig klein restaurantje met de liefste mensen die daar werken. Ze hadden daar de beste drankjes: passionfruit with milk en green tea with milk. Ik vond het als een aparte combinatie klinken maar het was werkelijk heerlijk!! En het eten was ook fantastisch. Jammer dat ik dit restaurantje nu pas ontdek, want had er zeker vaker willen eten. Er zit zoveel liefde in het eten. Zoals in vele andere restaurants en uitgaansgelegenheden zijn de mensen zo geïnteresseerd in je en ze willen je overal voor uitnodigen: eten, bruiloften, sportactiviteiten. 

Na het eten hebben we nog een paar potjes pool gespeeld in de Xbar waarna we niet al te laat naar huis gingen.

Zondag 3 april heb ik weer een poging tot uitslapen gedaan. Mislukt.

's Ochtends ben ik met Fauve naar de Old Market gegaan om een paar souveniertjes te kopen, we zijn een ster geworden in afdingen. Tussendoor hebben we natuurlijk weer een fruitshake gehaald.

's Middags gingen Lara, Laura, Fauve, Jasmin, Myrthe en ik naar het zwembad van mijn ouders hotel. We kwamen daar aanfietsen en meteen riepen de wachtende tuk tuk drivers van het hotel gekscherend naar ons dat wij "steal their job" omdat we een eigen fiets hebben en daarom geen gebruik maken van hun tuk tuks. Zodra we zeggen dat we vrijwilligers zijn en geen geld hebben voor tuk tuks, dan begrijpen ze het en zeggen ze "thank you" en vinden ze het fantastisch wat we doen.

Rond het einde van de middag zijn Laura, Myrthe en ik naar een markt geweest waar allemaal kraampjes staan van verschillende NGO's (non gouvernementele organisaties). Alle opbrengsten van hun verkopen gaan naar het goede doel. Dan willen wij best wat kopen. Er was een standje met bananachips - ze hebben bananachips in zoveel verschillende smaken, van zout tot zoet. We mochten van alles proeven en hebben alledrie een zakje gekocht. Bij een ander kraampje heb ik een paar gebreide armbanden gekocht.

Rond een uur of 18.00 waren we terug in Victory en hebben we mijn flesje wijn leeggedronken en Hollandse oude kaas en oude geitenkaas als aperitief. Heerlijk.

's Avonds hebben we gegeten bij Marum. Marum is een opleidingsrestaurant voor studenten. Er lopen daar teachers rond en studenten. De studenten leren koken, bedienen, Engels en sociale vaardigheden. Weer een goed doel die we kunnen ondersteunen door daar even een hapje te doen. Het restaurant zou de volgende dag voor 2 weken sluiten in verband met het Khmer New Year en daarom hadden ze niet al het eten voorradig. We konden denk ik nog maar kiezen uit 5 gerechten van het menu. Ondanks dat hebben we weer zalig gegeten! 

Voldaan kon ik die avond naar bed om weer fit de volgende dag aan mijn laatste week te beginnen :-(